Wel of geen PSA-test: wat vindt de uroloog?
Wel of niet laten testen op prostaatkanker? Voor veel mannen een lastige keuze. Zeker nu er in de media verschillende geluiden te horen zijn. Roderick van den Bergh, uroloog in het St. Antonius Ziekenhuis, vindt dat de voordelen van de test zeker opwegen tegen de nadelen. “Maar het blijft een persoonlijke keuze. Het is in ieder geval belangrijk dat mannen zich goed laten informeren voordat ze een beslissing nemen.”
Steeds meer mannen laten zich testen op prostaatkanker met een PSA-test, die via de huisarts aan te vragen is. Bij een verhoogde PSA-waarde is er kans op prostaatkanker. Ook uroloog Roderick van den Bergh ziet in zijn spreekkamer steeds meer mannen die zich melden nadat een bloedtest een verhoogd PSA aantoonde.
“Mannen met een verhoogd PSA krijgen aanvullend onderzoek en ondergaan een MRI-scan of echo”, vertelt Van den Bergh. “Twee derde van de mannen kan ik daarna geruststellen; zij hebben hoogstwaarschijnlijk géén prostaatkanker. Bij 1 op de 3 is naar aanleiding van de MRI of echo wél verder onderzoek nodig en wordt een gericht weefselbiopt gedaan, waarbij in de helft van de gevallen daadwerkelijk prostaatkanker wordt vastgesteld.”
Tegengeluid
Critici wijzen erop dat naar aanleiding van de PSA-test soms ook een onschuldige afwijking gevonden wordt, die niet direct behandeld hoeft te worden. “Maar sommige mannen vinden het moeilijk om daarmee te leven, en kiezen dan toch voor een operatie of bestraling, met kans op bijwerkingen. Achteraf kun je je dan afvragen of dat wel nodig was.”
Verbeterde technieken
Volgens Van den Bergh weegt dat toch niet op tegen de voordelen van de PSA-test. “Uit onderzoek is gebleken dat er een kleinere kans is op overlijden als je prostaatkanker in een vroeg stadium opspoort door je PSA te laten meten.” Daarbij wijst hij ook op verbeterde technieken, waardoor een weefselbiopt (prik) niet altijd nodig is omdat de MRI-scan al voldoende uitsluitsel geeft. “Ook kunnen we tegenwoordig veel beter inschatten bij wie een behandeling zinvol is.”
Best passende zorg
“Je moet het wel of niet laten doen van een PSA-test zien als een balans”, vertelt Van den Bergh, terwijl hij op een A4tje een lijn trekt. “Aan de ene kant staat een kleinere kans op uitzaaiingen of overlijden als gevolg van vroegtijdige opsporing van prostaatkanker, of een geruststelling als blijkt dat je geen prostaatkanker hebt; aan de andere kant staat een (mogelijk onnodige) bioptbehandeling, de spanning die dat wellicht met zich meebrengt en het eventueel leven met, of behandelen van kleine tumoren, wat niet nodig was.”
Naar welke kant slaat de balans over? Wat weegt het zwaarst voor iemand? Volgens Van den Bergh best een ingewikkelde keuze. “Het draait allemaal om iemands persoonlijke voorkeur en hoe hij in het leven staat. De een wil graag tijdig weten of er mogelijk iets mis is; de ander ziet het vanzelf wel of hij ooit klachten krijgt. Belangrijk is wel dat iedereen op de hoogte is van de mogelijkheden van de PSA-test en de voor- en nadelen, zodat iemand zijn eigen beslissing kan nemen. Welke dat ook is.”
In het St. Antonius Ziekenhuis zijn bij prostaatkanker verschillende soorten behandelingen mogelijk. In dit overzicht is meer informatie te vinden over de resultaten van deze behandelingen.