Astmatische klachten bij kinderen jonger dan 4 jaar

Kinderen met viraal piepen, risicofactoren voor astmaEen deel van peuters met piepen heeft deze klachten nog steeds op basisschool leeftijd. Op jonge kinderleeftijd is het moeilijk te voorspellen welke kinderen op de basisschool klachten van astma houden en welke kinderen over hun klachten heen groeien. De kans dat een kind astma ontwikkelt is groter als:

• gezinsleden astma hebben of allergisch zijn
• het kind zelf allergisch is
• het kind chronisch eczeem heeft
• het kind een voedselallergie heeft (zoals voor koemelk, kippenei, pinda of noten)
• de klachten op jonge leeftijd ernstig en frequent voorkomen

Het ontwikkelen van een allergie is meetbaar door bloedonderzoek of door huidpriktesten. Een positieve testuitslag betekent dat het kind mogelijk gevoelig is voor de stof die is getest. De uitslag voorspelt de kans op de ontwikkeling van astma. Uit onderzoek is gebleken dat allergische kinderen meestal hun hele jeugd astmaklachten houden.

Kunt u astma bij uw kind voorkomen?

Wat kunt u als ouder doen?

Om te voorkomen dat uw kind astma ontwikkelt, is het erg belangrijk dat u:

• Uw kind weghoudt van sigarettenrook (ook buiten roken kan nog nadelig effect hebben).
  Er is geen bewijs dat andere maatregelen astma kunnen voorkomen. Mogelijk beschermd borstvoeding tegen astmatische klachten in het eerste jaar.

Beoordeling door de arts

Beoordeling door de huisarts of kinderarts van het 'piepende' kind tijdens een ziekteperiode kan heel zinvol zijn voor het goed inschatten van de aard en de ernst van de klachten. De arts schrijft eventueel een luchtwegverwijder voor (blauwe puf: Salbutamol). Deze luchtwegverwijders worden toegediend met een voorzetkamer en kunnen binnen 10 minuten de benauwdheid en het piepen verminderen. Eventueel kan op proef een luchtwegverwijder worden toegediend om direct na te gaan of dit verlichting geeft. Luchtwegverwijders helpen vaak wel voor piepklachten, maar niet voor vol zitten of hoesten. Vaak is het hoe jonger het kind, hoe minder de luchtwegverwijders helpen.

Als de luchtwegverwijdende pufs niet of onvoldoende helpen, aarzel dan niet om met je benauwde kind naar de dokter te gaan. Vraag aan de kinderarts of kinderongverpleegkundige het astma actieplan. Daarin staat wat je kunt doen als je kind een benauwdheidsaanval heeft.

De belangrijkste bijwerkingen van luchtwegverwijders zijn:

• Druk gedrag
• Snelle hartactie

Dit kan wel vervelend zijn, maar is niet gevaarlijk voor uw kind.

Behandeling met onderhoudsmedicijnen welke ontstekingsremmend zijn werken vooral preventief bij virale piepklachten. Deze medicijnen zijn eigenlijk ontwikkeld voor allergisch astma en zijn bedoeld om astma aanvallen in de toekomst te voorkomen. Met een moeilijk woord heten deze medicijnen inhalatiecorticosteroïden, kortweg ICS.

Deze medicijnen werken bij jonge kinderen wat minder goed dan bij grote kinderen met allergisch astma. Bovendien zijn we bij heel jonge kinderen wat voorzichtiger met het voorschrijven van deze medicijnen. Vooral kinderen met ernstige klachten krijgen een proefperiode van bijvoorbeeld 3 maanden om het effect te beoordelen. U kunt pas na enkele weken tot maanden effect verwachten bij goede dagelijkse inname van de ICS.

Na 3 maanden zal de proefbehandeling met ICS worden geëvalueerd bij de kinderarts op de polikliniek. Als het effectief blijkt kan de dosis worden verminderd of op proef ook weer eens worden gestopt. Doe dit in overleg met de kinderarts. Bespreek met uw kinderarts ook eventuele bijwerkingen van deze medicijnen.

De kinderartsen van het St. Antonius Ziekenhuis hebben bijzondere expertise op het gebied van diabetes, eczeem, hoofdpijn, keel-, neus- en oorproblemen, langdurige buikpijn, long- en bovenste luchtweginfecties, overgewicht, urineweg- en plasproblemen neurofibromatose type 1, ontwikkelingsachterstand, syndroom van Down, vroeggeboorten en huilbaby’s.

Het St. Antonius Ziekenhuis heeft speciale webpagina's voor kinderen en jeugd tot 18 jaar om zich voor te bereiden op hun bezoek aan het ziekenhuis. Aan de hand van onder meer filmpjes, beeldverhalen en veelgestelde vragen kunnen zij zien hoe alles gaat op de Kinderafdeling en kennis maken met de mensen die er werken. 

‘Samen beslissen bij de dokter’ legt uit wat kinderen volgens de wet wel en niet zelf mogen beslissen en hoe ouders en zorgprofessionals hier mee om moeten gaan. Een dokter mag een kind niet zomaar onderzoeken of behandelen. Hiervoor moet hij/zij toestemming vragen.