Prednison en een gezond gewicht

Prednison is een corticosteroïd. Corticosteroïden zijn medicijnen die lijken op de hormonen die ons eigen lichaam aanmaakt in de bijnierschors. Ze remmen ontstekingen en overgevoeligheidsreacties. Corticosteroïden zijn ook nodig om energie, mineralen en zouten vrij te maken en op te slaan. Prednison werkt ongeveer op dezelfde manier als de corticosteroïden die uw eigen lichaam aanmaken.

Prednison kan uw longaandoening niet genezen maar wel rustiger maken. Prednison werkt al binnen 24 uur. Maar het duurt vaak langer voordat u hier iets van merkt. Afhankelijk van uw aandoening en klachten krijgt u het middel in een hoge dosering gedurende enkele dagen tot weken (stootkuur) of in een lagere dosering gedurende meerdere maanden (langdurige behandeling) voorgeschreven.

Bij gebruik van prednison maken de bijnieren minder corticosteroïden aan. Zolang u prednison gebruikt, is dat geen probleem. Maar als u plotseling stopt, ontstaat er een tekort aan corticosteroïden. De bijnieren kunnen namelijk niet zo snel weer met de eigen productie starten. Dit kan tot levensgevaarlijke situaties leiden. Stop daarom nooit zomaar met prednison, ook al heeft u last van bijwerkingen. Overleg altijd eerst met uw longarts of huisarts. Uw longarts schrijft u zo nodig geleidelijk aan steeds minder prednison voor. De bij-nieren maken daardoor ook geleidelijk aan weer lichaamseigen corticosteroïden aan.

Helaas heeft prednison vaak bijwerkingen. Vooral bij langer gebruik en/of een hogere dosering. Maar ook bij lage doseringen (10 mg prednison per dag of minder) kunnen bijwerkingen optreden. Dit zijn de belangrijkste:

• een gezwollen gezicht (vollemaansgezicht);
• (veel) meer eetlust: de kans dat u zwaarder wordt is daardoor groot;
• wondjes genezen minder snel en u krijgt sneller blauwe plekken;
• soms krijgt u een dunnere, glimmende huid;
• kans op een botbreuk en inzakken van de wervelkolom door osteoporose (botontkalking); uw longarts schrijft vaak extra medicatie voor om dit te voorkomen;
• vasthouden van vocht: uw enkels worden daardoor bijvoorbeeld dikker;
• hoge bloeddruk door vasthouden van vocht: laat dit na een aantal weken controleren bij uw huisarts;
• spierzwakte;
• staar;
• verhoogde bloedsuiker: laat dit 1 week na de start bij uw huisarts (nuchter) controleren (afhankelijk van de uitslag kunt u met de huisarts afspreken of en hoe vaak controle nodig is);
• buikpijn en misselijkheid;
• maagzweer of maagbloeding: overleg met uw arts als u eerder een maag- of darmzweer gehad heeft;
• veranderde stemming en/of gevoel;
• iets grotere kans op een infectie zoals griep, bronchitis, long- of blaasontsteking of wondroos.

In de bijsluiter van de apotheek staan alle bijwerkingen van prednison die ooit zijn voorgekomen. Lees deze goed door.

In de meeste gevallen heeft prednison geen invloed op de vruchtbaarheid van mannen en vrouwen. Ook tijdens een zwangerschap kunt u prednison blijven gebruiken. Wel is het belangrijk dat u aan uw arts doorgeeft als u zwanger wilt worden, zwanger bent of als er een vruchtbaarheidsprobleem speelt.

Borstvoeding

U kunt beter geen prednison gebruiken als u borstvoeding geeft. Het medicijn komt namelijk in de moedermelk terecht.

Een veelvoorkomende bijwerking van prednison is een grotere eetlust. Het is daardoor moeilijk(er) om op gewicht te blijven.

Met de zogenoemde BMI kunt u berekenen of u een gezond gewicht heeft.

BMI staat voor Body Mass Index en geeft de verhouding weer tussen uw gewicht en lengte. U kunt uw BMI zelf berekenen:

• Deel uw gewicht in kilogram door uw lengte in meters;
• Deel de uitkomst nogmaals door uw lengte in meters.

Bijvoorbeeld: BMI bij een lengte van 64 kg en 176 cm

• 64/1,76 =36,4
• 36,4/1,76 = 20,7
• BMI = 20,7

Een BMI tussen de 18,5 en 25 wijst op een gezond gewicht. Een BMI tussen de 25 en 30 wijst op matig overgewicht. Een BMI boven de 30 wijst op ernstig overgewicht (obesitas).

U kunt ook op voedingscentrum.nl uw BMI laten berekenen. U weet dan of u ondergewicht, overgewicht of een gezond gewicht hebt.

Wekelijks wegen geeft inzicht of uw gewicht stabiel blijft. In de tabel onderaan deze informatie kunt u uw gewicht bijhouden.

Mensen met overgewicht en obesitas hebben meer kans op ernstige ziekten zoals suikerziekte, hoge bloeddruk, galstenen, hart- en vaatziekten, slaapapneu, rug- en gewrichtsklachten en bepaalde soorten kanker.

Als u meer eet dan u verbruikt, slaat het lichaam het teveel aan energie op in de vorm van vet. Om overgewicht te voorkomen, is het dus belangrijk dat uw lichaam niet meer energie krijgt dan het nodig heeft. Ook bewegen stimuleert het energieverbruik. Maar dit kan door uw longziekte juist lastig zijn.

Hieronder vindt u een overzicht van de dagelijkse aanbevolen hoeveelheden voe-dingsmiddelen van het Voedingscentrum (voedingscentrum.nl).

Beweging is belangrijk voor een goede balans tussen inname en verbruik van energie. Bewegingsdeskundigen adviseren een half uur per dag te bewegen. Als u wilt afvallen, is het advies om dagelijks een uur te bewegen, bij voorkeur in blokjes van 10 minuten. Het lichaam wordt dan geprikkeld om vetreserves aan te spreken. Zo beweegt u vaker en meer:

• maak tijdens de lunchpauze een wandeling;
• gebruik de fiets of ga lopend;
• stap een halte eerder uit of neem de fiets naar het station of de bus- of tramhalte;
• maak na het eten een wandeling;
• neem de trap in plaats van de lift.

Misschien zijn deze adviezen door uw longziekte niet haalbaar. Overleg dan met uw arts of verpleegkundige over alternatieven. Denk hierbij bijvoorbeeld aan begeleiding van een fysiotherapeut bij het opzetten van aangepast beweegschema.

Een gezond gewicht kan verschillende voordelen hebben, onder andere:

U raakt minder snel buiten adem;

Bewegen is gemakkelijker;

U heeft meer zelfvertrouwen.

Ga voor uzelf na waarom u graag een gezond gewicht wilt hebben en/of wilt afvallen. Dit ‘waarom’ is uw motivatie. Uw motivatie kan u helpen de draad weer op te pakken op momenten dat het tegenzit. Misschien heeft u verder iets aan de volgende adviezen.

U kunt met vragen over uw medicijnen altijd terecht bij uw arts, apotheker of verpleegkundige.

Betrouwbare aanvullende informatie over medicijnen vindt u op deze websites:

• Apotheek.nl: voor heldere schriftelijke informatie.
• Kijksluiter.nl: voor duidelijke animatiefilmpjes over veelgebruikte medicijnen. Na het invullen van enkele gegevens ontvangt u een inlogcode. 

Het St. Antonius Longcentrum heeft veel ervaring met onderzoek en behandeling van longziekten. Patiënten met klachten en aandoeningen aan het ademhalingssysteem (luchtwegen en longen) kunnen bij ons terecht. Gespecialiseerde longartsen en longverpleegkundigen behandelen uiteenlopende aandoeningen zoals, longfibrose, sarcoïdose, longontsteking, astma, apneu, longkanker, COPD, etc. Jaarlijks vinden er circa 400 longoperaties en 2000 slaapstudies plaats.

Binnen het Longcentrum zijn er expertisecentra voor diverse zeldzame aandoeningen, zoals het  ILD Expertisecentrum  en het ROW Expertisecentrum.