Historie

St. Antonius in de geschiedenisboeken sinds 1910

Het huidige St. Antonius Ziekenhuis is voortgekomen uit verschillende ziekenhuizen, die op hun beurt weer hun oorsprong kennen aan het einde van de 19e en begin van de 20e eeuw. Zo werd in 1889 al het St. Joannes de Deo, voorloper van het Overvecht Ziekenhuis, in Utrecht geopend. Het Homeopathisch Ziekenhuis, voorloper van het Oudenrijn Ziekenhuis, werd in 1906 in Utrecht gevestigd. En in Woerden werd in 1923 de eerste ziekenzorg verricht binnen de Sint Franciscus Stichting. Deze is later opgegaan in het Zuwe Hofpoort Ziekenhuis. De naam St. Antonius Gasthuis komt voor het eerst in de geschiedenisboeken voor in 1910. Dit jaar beschouwen we daarom als beginpunt voor de geschiedschrijving van het St. Antonius Ziekenhuis.

Betrokken en deskundige zusters en artsen

Het is 15 november 1910 als de nieuwbouw van het St. Antonius Gasthuis zijn deuren opent. Monseigneur Van de Wetering, aartsbisschop van Utrecht, is eigenaar van de grond waarop het nieuwe Gasthuis wordt gebouwd. Het oude hospitaal aan de Springweg, het Andreas Gesticht, voldoet niet meer, het is te krap om alle zieken nog een goed onderkomen te geven.

Vriendelijkheid, voorkomendheid, liefde, zachtaardigheid, opgeruimdheid, oplettendheid en nauwkeurigheid kenmerken de zorg van de Zusters. Deze goede zorg trekt hierdoor niet alleen katholieke maar ook protestante patiënten naar het Gasthuis. Het Gasthuis is daarmee een onderkomen voor alle gezindten.

Behalve de Zusters werken in het nieuwe St. Antonius Gasthuis vijf specialisten: een chirurg, internist, vrouwenarts, oogarts en een huisarts. Met name chirurg Folmer en de katholieke internist en geneesheerdirecteur Boekelman genieten veel aanzien. Patiënten komen vanuit het hele land naar het Gasthuis voor hun expertise. Boekelman is ook de lijfarts van aartsbisschop Van de Wetering. Hij gaat in die tijd door voor een knap diagnosticus, met wie, volgens de overdracht, ‘de roem van het St. Antonius Ziekenhuis is begonnen’.

De betrekkingen met het aartsbisdom zijn nauw. Het Gasthuis is tot 1937 onderdeel van het Bisdom Utrecht. Maar ook daarna – met een zelfstandig bestuur – blijven innige banden met het Bisdom bestaan. Rond 1983 – bij de verhuizing van Utrecht naar Nieuwegein – neemt ons ziekenhuis afscheid van de laatste religieuzen. In het bestuur blijft tot in de jaren negentig van de 20e eeuw een afgevaardigde van het Bisdom aanwezig. Pas na de fusie met het Utrechtse ziekenhuis Mesos Medisch Centrum wordt in goed overleg met de aartsbisschop van Utrecht een einde gemaakt aan de formele banden tussen ons ziekenhuis en de rooms-katholieke kerk. Daarmee wordt ook een overgang gemarkeerd. Vanuit een katholieke en later algemeen christelijke traditie willen we voor een bredere groep van medewerkers en patiënten inspiratie voor goede zorgverlening geven.

Samenwerkingen en fusie

Daarmee krijgt ons ziekenhuis een goede uitgangspositie in de discussie over volumenormen. Vooral op het gebied van kanker worden we een belangrijke speler in de regio. Vanaf 2011 is zorg voor patiënten met kanker dan ook het tweede speerpunt van ons ziekenhuis. Uiteraard blijft het thema ‘hart, long en vaat’ ons grootste en belangrijkste speerpunt.

In januari 2016 vindt de fusie tussen Zuwe Hofpoort Ziekenhuis te Woerden en het St. Antonius Ziekenhuis plaats. Zuwe Hofpoort ontstond in 1980 als fusieziekenhuis tussen de rooms-katholieke Sint Franciscus Stichting (1923) – het latere ziekenhuis Ope Dei (1954) – en het Algemeen Ziekenhuis (1926), dat later het ‘Hofpoort Ziekenhuis’ werd genoemd. 

Het Hofpoort Ziekenhuis heeft als klein ziekenhuis altijd veel aandacht moeten besteden aan allianties om continuïteit te waarborgen. Zo is het ziekenhuis in de periode 2004-2008 gefuseerd geweest met Zorggroep Utrecht West (Zuwe), een instelling voor verpleeg-, thuis-, ouderen- en jeugdzorg. Andere voorbeelden van samenwerkingsverbanden zijn het Regionaal Psychiatrisch Centrum Woerden (samen met Altrecht) en de Maartenskliniek Woerden, de samenwerking die in 2005 met de St. Maartenskliniek Nijmegen is gevormd. Van meet af aan is er ook een goede samenwerking met andere ziekenhuizen, waaronder het St. Antonius Ziekenhuis, geweest.

Door de fusie ontstaan opnieuw mogelijkheden voor verdere schaalvergroting en kwaliteitsverbetering van de patiëntenzorg in de regio. De combinatie maakt onder andere verdere specialisatie en innovatie op het gebied van de speerpunten hart-, vaat-, long- en kankerzorg mogelijk.