Obductie

Nabestaanden kunnen ook alleen toestemming geven op bepaalde onderdelen. Als u als nabestaanden bijvoorbeeld bezwaar heeft tegen hersenonderzoek, bespreek dit dan met de arts. Er kan dan een gedeeltelijke obductie plaatsvinden.

Ook andere eventuele bezwaren kunt u kenbaar maken aan de behandelend arts. Als uw bezwaar ertoe leidt dat de obductie onvoldoende resultaat zal opleveren, dan bespreekt de arts dit met u. U kunt dan op basis van dit gesprek nieuwe afwegingen maken voordat u een definitief besluit neemt.

Het besluit van de nabestaanden zal altijd worden nageleefd en gerespecteerd.

Uitzonderingen

In bepaalde situaties gelden andere procedures:

• Als de overledene in een wilsbeschikking heeft laten opnemen dat hij/zij geen obductie wil, kunnen nabestaanden niet alsnog toestemming geven voor een obductie.
• Als iemand een niet-natuurlijke dood is gestorven, geldt een andere procedure, zoals verderop wordt beschreven bij het onderdeel niet-natuurlijk overlijden.

Een obductie is het beste hulpmiddel om goed te onderzoeken wat in de laatste levensfase met een patiënt is gebeurd en om achteraf te controleren of een medische behandeling juist is geweest. Dat zal niet meer van betekenis zijn voor de overledene zelf, maar wel voor andere patiënten. Die kunnen profiteren van de lessen die van een obductie geleerd worden.

De ervaring heeft geleerd dat ook bij overleden patiënten waarbij de reden van overlijden duidelijk leek, soms dingen gevonden worden die niemand had verwacht. De informatie die een obductie oplevert, helpt de artsen om kritisch te kijken naar de door hen ingestelde behandeling.

Een andere reden voor een obductie is dat je ermee kunt vaststellen of de ziekte erfelijk of besmettelijk is. Als een overleden kind bijvoorbeeld een erfelijke ziekte blijkt te hebben, kunnen de ouders die informatie laten meespelen bij het al dan niet krijgen van meer kinderen. Bij een besmettelijke ziekte moet actie worden ondernomen om eventueel besmette personen op te sporen en te onderzoeken.

Tenslotte is een obductie van belang voor de wetenschap. Veel kennis over ziekten is verkregen door obductiemateriaal te onderzoeken.

De patholoog haalt de organen één voor één uit het lichaam, weegt de organen en snijdt ze in om ook de binnenkant te kunnen inspecteren. Vervolgens haalt de patholoog een klein stukje weefsel uit de organen om microscopisch te onderzoeken. Dat is belangrijk, omdat niet alle afwijkingen met het blote oog herkenbaar zijn.

Daarna plaatst de patholoog de organen terug in het lichaam, behalve de organen waarvan het onderzoek nog niet afgerond kan worden. Het lichaam wordt gesloten en daarna overgedragen aan de begrafenisondernemer.

Als de overledene voor een opbaring wordt aangekleed, is van de obductie niets meer te zien. Als er hersenonderzoek is gedaan en de overledene is kaal of heeft weinig haar, dan zullen er op het achterhoofd wel enkele hechtingen zichtbaar zijn.

Het bewaren van weefsel en organen

Bij een obductie worden kleine stukjes weefsel bewaard voor het microscopisch onderzoek. In bepaalde omstandigheden worden soms ook één of meer organen –  of delen daarvan – langer bewaard,  bijvoorbeeld het hart of de hersenen.  Hiervoor kunnen verschillende redenen zijn:

• Het orgaan is heel klein en moet daarom in zijn geheel voor het aanvullend microscopisch onderzoek worden meegenomen.
• Er is een ingewikkelde afwijking aan het orgaan, waarvoor uitgebreider onderzoek nodig is, al dan niet in samenwerking met een expert.
• Het weefsel of orgaan moet eerst bewerkt worden voordat het kan worden onderzocht. Die bewerking kan enkele dagen en soms weken in beslag nemen. Voor hersenonderzoek bijvoorbeeld is een periode van 6 tot 12 weken nodig voor bewerking en beoordeling.

In deze omstandigheden is het dus wenselijk om (delen van) organen langer te bewaren om tot een diagnose te kunnen komen. Deze weefsels of organen kunnen dan niet met de overledene mee begraven of gecremeerd worden. Ze worden later alsnog gecremeerd door het ziekenhuis. Het is belangrijk dat u zich dit realiseert. Als u hier bezwaar tegen heeft, laat dit dan weten aan de arts.

Arts vraagt om toestemming

De procedure begint met de vraag van de arts of u als nabestaanden toestemming geeft voor obductie. Besluit u geen toestemming te verlenen, dan wordt er geen obductie verricht.

Naar het Mortuarium

Als u wel toestemming geeft, wordt de overledene naar het Mortuarium gebracht en verricht de patholoog binnen afzienbare tijd (meestal 1 werkdag) de obductie. Als de periode voorafgaand aan de obductie te lang duurt, bijvoorbeeld bij overlijden in het weekend, dan zal de behandelaar u informeren over het tijdstip van de obductie.

Obductie

De obductie vindt altijd plaats in het Mortuarium van het St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein. Als een patiënt in St. Antonius Ziekenhuis Utrecht overlijdt, wordt de overledene voor de obductie overgebracht naar het ziekenhuis in Nieuwegein. De obductie duurt in totaal tussen de 1 en 4 uur.

Uitvaartondernemer

Na het onderzoek haalt de uitvaartondernemer de overledene op voor de voorbereidingen voor opbaring en/of begrafenis of crematie.

Obductieverslag

Na de obductie maakt de patholoog een verslag dat wordt opgestuurd naar de arts die de obductie heeft aangevraagd. Als u behoefte heeft om de bevindingen van de patholoog met de behandelend arts te bespreken, dan is dit mogelijk. We adviseren u in dat geval om ongeveer 8 weken na de obductie telefonisch contact op te nemen met de behandeld arts om een afspraak te maken. 

IC/MC-afdeling

Is uw nabestaande op onze IC/MC-afdeling overleden? Dan neemt een familiebegeleider van deze afdeling 8 weken na de obductie telefonisch contact met u op om een eventuele afspraak te maken.