Psychische klachten bij lichamelijk onvoldoende verklaarde klachten
Mensen met lichamelijke klachten die lichamelijk (somatisch) niet of onvoldoende verklaard kunnen worden, zijn vaak jaren op zoek naar een verklaring en oplossing voor de klachten. De afdeling Psychiatrie & Medische Psychologie heeft voor mensen met deze klachten (ook wel SOLK genoemd: Somatisch Onvoldoende Verklaarde Lichamelijke Klachten) het Lichaamsgericht programma ontwikkeld, een specialistisch behandelprogramma.
Onze behandeling is er op gericht de gevolgen van de klachten te verminderen en de kwaliteit van leven te verhogen.
Ook als er wel een lichamelijke aandoening is geconstateerd, kunnen mensen profiteren van onze behandeling die gericht is op het leren omgaan met de klachten en het verhogen van de kwaliteit van leven.
Behandelaanbod
Lichaamsgericht programma
Het Lichaamsgericht programma is een groepsprogramma en bestaat uit een voorbereidende fase van minimaal 10 weken en een behandelfase van maximaal 20 weken.
Voorbereidende fase
In de voorbereidende bestaat het behandelprogramma uit een plangroep en een voorlichtingsgroep:
Plangroep
In de plangroep gaat u werken aan uw persoonlijke doelen om de kwaliteit van uw leven te verbeteren. Specifiek werken we in deze periode aan het in balans brengen van belasting en belastbaarheid en, indien mogelijk, aan het gedoseerd opbouwen van die belastbaarheid. De plangroep wordt verzorgd door een sociotherapeut en vindt wekelijks plaats. In overleg met het behandelteam kunt u door stromen naar fase 2. Er kan voor gekozen worden dat u de fase 1 een tweede keer doorloopt alvorens u naar fase 2 gaat.
Voorlichtingsgroep
In de voorlichtingsgroep krijgt u informatie over de wisselwerking tussen lichaam en geest en de visie volgens welke wij werken aan uw somatisch onvoldoende verklaarde klachten (SOLK) klachten. Ook worden in een aantal bijeenkomsten gezamenlijk ontspanningsoefeningen gedaan. Als u dat wilt, ontvangt u een cd of digitale audiobestanden met de oefeningen zodat u deze ook thuis kunt doen. De voorlichtingsgroep bestaat uit 5 bijeenkomsten van 2 uur en wordt verzorgd door een gezondheidszorg psycholoog.
Behandelfase
In fase 2 bestaat het behandelprogramma uit de plangroep, Cognitieve therapie, Balansgroep, Lijfspraak, HartCoherentie training en Graded activity. Ook kunnen aanvullende therapiemodules ingezet worden, zoals beeldende therapie en fysiotherapie:
In de plangroep werkt u verder aan uw individuele behandeldoelen, u deelt uw ervaringen met de andere groepsleden, bekijkt wat goed is gegaan en op welke manier u verder gaat werken om de kwaliteit van uw leven te verbeteren en de rol van de lichamelijke klachten te verminderen. Deze groep wordt verzorgd door een sociotherapeut en vindt wekelijks plaats.
Bij cognitieve therapie wordt de relatie tussen gedachten, gevoelens en gedrag onderzocht. Daarbij is er met name aandacht voor die gedachten die een relatie hebben met uw klachten of de gevolgen van uw klachten. Doel van de therapie is in eerste instantie om meer bewust te worden van de invloed van uw denken op hoe u zich voelt. In tweede instantie wordt aandacht besteed aan het creëren van een manier van denken die u helpt zich beter te voelen. Deze groep wordt verzorgd door een klinisch psycholoog of gezondheidszorgpsycholoog en vindt om de week plaats.
Balansgroep
In de Balansgroep bestaan de oefeningen uit mindfulness- en ontspanningsoefeningen. Mindfulness is bedoeld voor mensen die te maken hebben (gehad) met sterk negatieve verschijnselen in hun leven, zoals depressie, angst, destructief en impulsief gedrag of ernstige lichamelijke pijn. We streven met deze bijeenkomsten niet naar een oplossing van uw klachten of problemen. In plaats van te vechten met uw problemen en uzelf te veranderen of te verbeteren, leert u hoe u negatieve ervaringen actief, zonder oordeel, in uw bewustzijn kunt toelaten zonder ze onmiddellijk te willen en hoeven oplossen. Doel is dat u op deze manier rustiger blijft en beter met uw problemen kunt omgaan. Deze groep wordt verzorgd door een sociotherapeut en vindt om de week plaats.
Lijfspraak
Lijfspraak houdt zich voornamelijk bezig met de psychische, emotionele kanten van het lichaam. Met behulp van lichaamsgerichte oefeningen en het groepsgesprek daarover, wordt er gewerkt aan inzicht in wat het lichaam ons met de signalen en of klachten wil vertellen. Bewustwording van signalen van ons lichaam is belangrijk om enige invloed te kunnen krijgen op de klachten. Onze gedragspatronen kunnen aangepast worden op de signalen die we van ons lichaam krijgen. Dit kan worden samengevat als leren luisteren naar je lichaam. Verder wordt gebruik gemaakt van oefeningen uit de psycho-motorische therapie, yoga, Chinese bewegingsleer, e.d. om spanning in ons lichaam te leren hanteren en/of loslaten. Deze groep wordt verzorgd door een psychomotore therapeut en vindt wekelijks plaats.
HartCoherentie training
HartCoherentie training is bedoeld voor die mensen bij wie het stress- systeem uit balans is; de klachten waarmee men van doen heeft zijn stress gerelateerd. Gedacht kan worden aan klachten als CVS, ME, fibromyalgie, chronische lage rugpijn. Ook burn-out, angst- en paniekstoornissen, slapeloosheid, hartkloppingen, hoge bloed- druk, en depressie kunnen onderwerp zijn van behandeling. Door middel van biofeedback worden de lichaamsfuncties gemeten en toonbaar gemaakt die ons meer vertellen over ons stressniveau. Bij stress reageert ons hart onmiddellijk en laat vervolgens een patroon in het hartritme zien dat uit balans of zo- genoemd niet coherent is. Door het trainen van de hartcoherentie wordt de balans in het hartritme weer hersteld. De hartcoherentietraining wordt verzorgd door een psychomotore therapeut en wordt gedurende het programma vier keer aangeboden afwisselend met de graded activity.
Graded activity
Bij Graded activity gaat het om het verder gedoseerd opbouwen van bij u als persoon passende lichamelijke activiteiten. De Graded activity wordt verzorgd door een psychomotore therapeut en wordt gedurende het programma vier keer aangeboden afwisselend met de HartCoherentie training.
Aanvullende modules
Beeldende therapie
Beeldende therapie is een ervaringsgerichte therapie, waarbij gebruik wordt gemaakt van teken- en schildermaterialen, hout, stof, klei en speksteen. Deze materialen worden ingezet om aan uw eigen doelen te werken. Bijvoorbeeld het vergroten van het zelfvertrouwen, het ontwikkelen van een positiever zelfbeeld, het leren stilstaan bij en uiten van gevoelens en behoeftes. Tijdens het werken met de beeldende materialen worden uw patronen zichtbaar. Dit biedt de mogelijkheid om hier gezamenlijk naar te kijken en dit te bespreken. Naast inzicht in gedachten, gevoelens en gedrag wordt tijdens beeldende therapie geoefend met nieuwe vaardigheden en gedrag. De beeldende groep vindt 8 tot 16 keer plaats en wordt verzorgd door een beeldend therapeut.
Fysiotherapie
Bij chronische pijn- en vermoeidheidsklachten vergaat vaak de zin tot bewegen. Dit zorgt voor een sluipende vermindering van de conditie en de spierkracht. De balans tussen de belastbaarheid van het lijf (de “veerkracht”) en de belasting van de dagelijkse activiteiten van huishouden, zorg kinderen, hobby’s, werk en sport is verstoord. Een patroon van overbelasting (“doordouwen”, “ik maak het toch nog even af”) en onderbelasting (“ik kan niet meer”, “ik durf m’n lichaam niet meer in te spannen”) kan dan ontstaan. De fysiotherapeut kan hierbij begeleiden, om door middel van gedoseerd bewegen, “graded activity fitness”, de belastbaarheid weer op te bouwen. Samen werken we aan uw persoonlijke beweegdoelen, stapje voor stapje, en met een lekker muziekje. Leven is bewegen! De groepstraining is iedere dinsdag van 15-16 uur op de afdeling fysiotherapie (route 9), wordt begeleid door een fysiotherapeut en wordt betaald uit uw aanvullende verzekering.