Prostaatkanker: PSMA PET-scan bewijst steeds vaker zijn nut
Terwijl de botscan (afbeelding) geen afwijkingen laat zien (de zwarte stip is de blaas), maakt een PSMA PET-scan bij dezelfde persoon duidelijk dat er tal van uitzaaiingen in het skelet zitten. Belangrijke informatie voor de patiënt én voor het behandelteam. Nucleair geneeskundige Jules Lavalaye over de opmars van een scanmethode waarmee terugkerende prostaatkanker in een vroeg stadium is aan te tonen.
"Met de PSMA PET-scan kunnen we eventuele uitzaaiingen veel eerder vaststellen. Je ziet ze al terwijl het PSA (een bepaalde eiwitwaarde in het bloed - red.) nog heel laag is", aldus Lavalaye. "Ook zien we precies waar ze zitten. Belangrijke kennis, waardoor je in veel gevallen samen met de patiënt en het behandelteam direct voor de best mogelijke behandeling kunt kiezen."
Het St. Antonius was vorig jaar het eerste Nederlandse ziekenhuis dat over de nieuwe scantechniek beschikte. "De technieken die we eerder gebruikten voor dit doel, zagen vaak afwijkingen over het hoofd", licht Lavalaye toe. "De PSMA PET-scan toont ze wél aan. Dat kan voorkomen dat we iemand onnodig gaan opereren, terwijl hij baat heeft bij een andere behandeling, zoals radiotherapie. Daarmee bespaar je de patiënt de stress van een operatie en voorkom je dat kostbare tijd verloren gaat."
Dit jaar ondergaan ruim driehonderd patiënten een PSMA PET-scan. In 2015 waren dat er 131. "Ook andere ziekenhuizen scannen patiënten nu steeds vaker op deze manier", zegt Lavalaye. "Zowel hier als in het buitenland wordt er veel van verwacht. Binnenkort start een onderzoek dat meer duidelijkheid moet geven over hoe we deze techniek het beste kunnen toepassen."
Radioactief
Bij het maken van een PSMA PET-scan wordt een (licht) radioactieve stof gebruikt die zeer gevoelig is voor tumorcellen van de prostaat. De techniek wordt ingezet bij patiënten bij wie na een eerdere behandeling tegen prostaatkanker (operatie of bestraling) een verhoogde PSA-waarde is vastgesteld, wat kan duiden op terugkeer van de kanker. In sommige gevallen wordt de scan ook gebruikt bij patiënten die nog niet geopereerd of bestraald zijn, om vooraf te bepalen of er uitzaaiingen zijn.
Meest voorkomende kanker bij mannen
Prostaatkanker is bij mannen de meest voorkomende kankersoort in Nederland (bijna 20,8 procent van het totaal). Per jaar krijgen circa 12.000 mannen te horen dat ze prostaatkanker hebben en bijna 3000 mannen sterven hieraan.