'Verborgen' prostaatkanker komt met PSMA PET/CT-scan alsnog aan het licht
Promotie Joris Heetman
Uroloog in opleiding in het St. Antonius Ziekenhuis, Joris Heetman, promoveerde onlangs aan de Universiteit Utrecht. Hij onderzocht nieuwe, verfijnde manieren om prostaatkanker op te sporen. Onderdeel van zijn promotieonderzoek was de vraag of met de PSMA PET/CT-scan agressievere prostaatkankercellen gevonden kunnen worden, die met een MRI en bij biopten niet werden gevonden.
Bij deze scan wordt een radioactieve stof gebruikt, die zich hecht aan tumorweefsel. Heetman ontdekte met behulp van de scan bij één op de elf patiënten alsnog agressieve tumoren. Volgens Heetman is deze scan dus waardevol, al moeten de kosten en straling ook worden afgewogen. Hier is verder onderzoek naar nodig. Belangrijke conclusie is in elk geval dat met behulp van de PSMA PET/CT-scan inderdaad tumoren zijn te vinden die anders onopgemerkt zouden blijven, of pas later ontdekt zouden worden.
Rekenmodellen om te voorspellen
Daarnaast stelt Heetman in zijn proefschrift dat urologen meer kunnen doen met gegevens uit bloedtesten en biopten. Hij onderzocht de inzet van rekenmodellen (nomogrammen) om de kans te voorspellen dat de tumor zich buiten de prostaat uitbreidt. Dit helpt om zenuwen rondom de prostaat te sparen en zo de kans op bijwerkingen, zoals incontinentie en erectieproblemen, te verminderen. Dat zijn van oudsher belangrijke bijeffecten van veel prostaatoperaties.
Wetenschappelijk onderzoek
Urologen in het St. Antonius Ziekenhuis maken gebruik van geavanceerde apparatuur voor behandeling en onderzoek van prostaatkanker. Bovendien doen de specialisten steeds meer wetenschappelijk onderzoek naar betere diagnose- en behandelmethoden. Heetman: “Toen ik in 2021 begon, waren er twee onderzoekers in Urologie, nu is dat aantal meer dan verdubbeld.” Het St. Antonius is dan ook een van de meest vooruitstrevende centra in Nederland op het gebied van prostaatkankerzorg.
Stijging door dubbele vergrijzing
Prostaatkanker is de meest voorkomende vorm van kanker bij mannen. Jaarlijks krijgen 13.500 mannen in Nederland deze diagnose en overlijden er ongeveer 3000 aan de ziekte. Dat zijn er anderhalf keer zo veel als eind vorige eeuw. Dat komt vooral door de dubbele vergrijzing: er zijn meer ouderen die bovendien steeds ouder worden. Gecorrigeerd voor de vergrijzing is het aantal sterfgevallen volgens het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) juist gehalveerd.