Onderzoek naar innovatieve behandeling bij prostaatkanker
Focale therapie richt zich alleen op de tumor waardoor er minder bijwerkingen zijn
Het Radboudumc in Nijmegen ontvangt 3,8 miljoen euro voor onderzoek naar een nieuwe behandeling van prostaatkanker. Het St. Antonius Ziekenhuis doet samen het Amsterdam UMC, Isala en de Hifu Kliniek mee aan het onderzoek. Bij deze behandeling worden heel gericht tumorcellen in de prostaat weggebrand of met elektriciteit gedood. Dit zorgt voor minder bijwerkingen dan na een traditionele operatie of bestraling.
Het bedrag wordt beschikbaar gesteld door Zorginstituut Nederland en ZonMw. De studie start komend najaar. Uroloog van het St. Antonius Ziekenhuis Harm van Melick is blij met de toekenning van het geld voor onderzoek naar de veelbelovende innovatieve technologie. "Dat is goed nieuws voor de zorg en het onderzoek, maar vooral voor patiënten. Deze zorg wordt nu niet vergoed door de zorgverzekeraars. Wij hadden de afgelopen jaren een speciaal geldpotje voor innovatie waarmee we toch mensen focaal konden behandelen, maar dat raakt op. Het is mooi dat het onderzoek naar deze behandeling met de nieuwe subsidie kan worden voortgezet."
In Nederland krijgen jaarlijks bijna 15.000 mannen de diagnose prostaatkanker. 90% van hen is 60 jaar of ouder. Er bestaan verschillende behandelingen, zoals verwijdering van de prostaat door een operatie of inwendige of uitwendige bestraling. Deze therapieën kunnen leiden tot bijwerkingen zoals incontinentie, erectieklachten en darmklachten.
Bij de alternatieve behandeling focale therapie wordt niet de gehele prostaat behandeld, maar alleen de tumor en een klein beetje er omheen. De prostaatkankercellen worden weggebrand of met elektriciteit gedood. Dat gebeurt in de operatiekamer waarbij de prostaat en de tumorcellen met een speciale scan in beeld worden gebracht. De behandeling is bedoeld om schade aan omliggend weefsel te beperken en zo bijwerkingen te voorkomen. De focale techniek die we in ons ziekenhuis toepassen is irreversibele electroporatie, ook wel Nanoknife genoemd. Hierbij plaatsen we onder narcose enkele naalden door de huid tot rondom de prostaattumor. Stroompulsen maken vervolgens de kankercellen dood.
Zorgverzekeraars vergoeden deze behandeling op dit moment niet, omdat de methode nog niet bewezen werkt. Daarom is de therapie door het Zorginstituut nu aangemerkt als Veelbelovende zorg. Dit betekent dat een onderzoek naar de effectiviteit kan starten. De verwachting is dat de focale behandelingen dezelfde uitkomst op kanker hebben, maar minder bijwerkingen heeft in vergelijking met de standaard operatie of bestraling. Als de resultaten positief zijn, komt de behandeling in aanmerking om opgenomen te worden in het basispakket.
In aanmerking komen voor de studie
Mannen met een gemiddeld risico prostaatkanker die volgens de huidige richtlijn in aanmerking komen voor totale prostaatverwijdering of radiotherapie kunnen deelnemen aan het onderzoek. Bij 356 deelnemers wordt door loting bepaald wie de standaardbehandeling krijgt en wie de nieuwe therapie. De studie Effectiveness of focal therapy in men with prostate cancer (ENFORCE) start in het najaar van 2023. Aanmelden voor het onderzoek is nog niet mogelijk.