Onderzoek naar effect BCG-vaccin tegen gevolgen Covid-19 bij kwetsbare ouderen
In Nederland loopt een grote studie in 22 ziekenhuizen, waaronder alle UMC’s én de Santeon topklinische ziekenhuizen. De studie onderzoekt of het vaccin tegen tuberculose (het BCG-vaccin) bescherming biedt tegen de gevolgen van een infectie met het coronavirus bij kwetsbare ouderen. St. Antonius is een van de deelnemende ziekenhuizen aan deze studie.
Het onderzoek wordt gecoördineerd door UMC Utrecht. Het ministerie van VWS hecht groot belang aan dit onderzoek en heeft aan ZonMw gevraagd het daarom als urgent traject op te nemen in de onderzoeksprogrammering voor Covid-19.
Het coronavirus blijkt vooral kwetsbare ouderen ernstig ziek te maken en zij lopen dan ook het hoogste risico om aan de infectie te overlijden. Op dit moment is er nog geen specifiek vaccin tegen het coronavirus beschikbaar. Eerder onderzoek toonde al aan dat het BCG-vaccin niet alleen beschermt tegen tuberculose, maar ook de afweer tegen andere ziekteverwekkers kan verhogen doordat het immuunsysteem een tijdelijke ‘boost’ krijgt. Mogelijk biedt deze oppepper gedeeltelijke bescherming tegen een infectie met het coronavirus, waardoor minder mensen last krijgen van het virus en de infectie mogelijk ook milder verloopt.
Kwetsbare ouderen
Voor deze placebogecontroleerde studie worden kwetsbare patiënten van 60 jaar en ouder benaderd om deel te nemen via het ziekenhuis waar ze onder behandeling zijn. In de studie wordt naar twee primaire eindpunten gekeken: (a) het aantal coronabesmettingen dat optreedt, óf (b) het optreden van luchtweginfecties (inclusief Covid-19) waarvoor een medische behandeling noodzakelijk is.
Om zo snel mogelijk resultaten te hebben worden er de komende twee maanden door de deelnemende ziekenhuizen tussen de 5.200 en 7.000 kwetsbare ouderen geworven, die gedurende zes maanden na de vaccinatie gevolgd worden. Rond het einde van dit jaar worden de eerste resultaten verwacht.
Maurice van den Bosch, voorzitter Santeon: "Als Santeon-netwerk van zeven ziekenhuizen zetten we graag onze onderzoekservaring en implementatiekracht in om zo bij te dragen aan het succes van deze belangrijke studie."
Bewezen veilig
Het BCG-vaccin is het meest toegediende vaccin ter wereld en wordt al tientallen jaren over de hele wereld gebruikt om tuberculose te voorkomen. Dat heeft er voor gezorgd dat het vaccin als bewezen veilig wordt gezien en dat de mogelijke bijwerkingen bekend zijn. Daarnaast komt er steeds meer bewijs dat het BCG-vaccin het immuunsysteem stimuleert en daardoor beschermt tegen luchtweginfecties in het algemeen.
De BCG-PRIME studie is de vierde studie in Nederland met het BCG-vaccin tegen Covid-19 in korte tijd. In de laatste maanden zijn er steeds meer signalen gekomen dat het BCG-vaccin inderdaad een bescherming biedt tegen luchtweginfecties.
Brede samenwerking
De BCG-PRIME-studie is opgezet door het UMC Utrecht op verzoek van het ministerie van VWS en gefinancierd via een ZonMw-subsidie van € 8,5 miljoen.
Aan de studie nemen deel de Nederlandse academische ziekenhuizen (Amsterdam UMC, Erasmus MC, LUMC, Radboudumc, UMC Groningen, UMC Maastricht, UMC Utrecht), de Santeon topklinische ziekenhuizen (Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis, Catharina Ziekenhuis, Maasstad Ziekenhuis, Martini Ziekenhuis, Medisch Spectrum Twente, OLVG, St. Antonius Ziekenhuis) en Amphia Ziekenhuis, Ziekenhuis Bernhoven, Haga Ziekenhuis, Ikazia Ziekenhuis, Jeroen Bosch Ziekenhuis, Meander Medisch Centrum, Rijnstate Ziekenhuis en het Zuyderland Ziekenhuis.
Geïnteresseerden die willen deelnemen aan de studie kunnen zich aanmelden via corona-vaccinatie@antoniusziekenhuis.nl De helft van de deelnemers krijgt de BCG-vaccinatie; de andere helft krijgt een placebo. Bekijk voor meer informatie over de BCG-PRIME-studie ook dit filmpje