'Onbekend' ECLS-expertisecentrum redt steeds vaker levens
De Intensive Care van het St. Antonius herbergt een expertisecentrum waaraan vele tientallen mensen hun leven te danken hebben. Een centrum dat al jaren aan de weg timmert en in zijn soort inmidddels bij de grootste van Nederland hoort. Toch kennen nog maar weinig mensen dit ECLS-expertisecentrum.
Kans om te herstellen
De afkorting ECLS staat voor extra corporeal life support. Concreet gaat het over het gebruik van een machine die de functie van het hart en/of de longen tijdelijk kan overnemen. De buiten het lichaam staande machine houdt de patiënt dan in leven. Als een patiënt dit apparaat als ondersteuning krijgt, is de situatie zeer ernstig: de patiënt verkeert in bijna alle gevallen in levensgevaar. Door het hart (en eventueel ook de longen) even rust te gunnen, krijgt het lichaam kans om te herstellen.
"Vroeger werd de techniek eigenlijk alleen gebruikt als allerlaatste redmiddel", vertelt anesthesioloog/intensivist Erik Scholten (tweede van rechts op de foto). "Maar medisch-technisch kan er inmiddels steeds meer. Bij patiënten met een hartstilstand door een stolsel in de longen, kunnen we het nu ook met spoed inzetten om bijvoorbeeld verdere schade te voorkomen en krijgen we tijd om dat stolsel te verwijderen. En dat vernieuwingsproces gaat door: er zijn nieuwe vormen van ECLS-therapie in ontwikkeling die waardevol zullen zijn voor nog weer bredere patiëntengroepen."
Zorgvuldige screening
De technieken voor ECLS-therapie worden op de Intensive Care (IC) van het St. Antonius al vele jaren toegepast. Eerst gebeurde dat mondjesmaat: in 2009 waren er 3 patiënten. In 2016 is dat aantal gegroeid tot 46. "Het betreft hoogcomplexe zorg, die je niet dagelijks inzet", licht IC-verpleegkundige en circulation practitioner Ineke van de Pol (rechts op de foto) toe. "En we screenen heel zorgvuldig bij wie ECLS of ECMO (een variant op de techniek, red.) succesvol zal zijn. Je wilt zo’n ingrijpende procedure niet starten bij iemand die te zwak of te ziek is om het te kunnen doorstaan."
Intensief opleidingsprogramma
Scholten en Van de Pol maken duidelijk dat ze samen met collega’s van binnen en buiten de IC al sinds 2012 flink aan de weg timmeren. Scholten: "De laatste jaren hebben alle betrokkenen op onze IC een intensief opleidings- en trainingsprogramma voor ECLS gevolgd. Cardiologen, intensivisten, thoraxchirurgen, IC-verpleegkundigen enzovoorts. Er is geïnvesteerd in kennis, apparatuur en wetenschappelijk onderzoek." Teams uit andere ziekenhuizen, ook uit het buitenland, kwamen naar de St. Antonius-IC om zich te laten scholen en trainen.
Levensreddend
"Ik denk dat we op de goede weg zitten om nog meer patiënten hiermee te kunnen helpen", zegt Scholten. "Waarbij je niet moet denken dat ECLS of ECMO wonderen kan verrichten. We hebben het nu in verreweg de meeste gevallen nog over het redden van mensen die zich in kritieke toestand bevinden. De meerderheid van hen redt het helaas niet. Maar, zónder ECLS hadden zij het ook niet gered." Van de Pol: "Ik kijk dan toch vooral naar die 35 procent voor wie dit levensreddend is." Scholten: "Op de IC-nazorg poli spreek je patiënten van familie van wie ik weet wat ECLS voor hen betekend heeft. Bijzonder is dat."
NB: voor de foto is gebruikgemaakt van een figurant als patiënt.