Nieuwe software kan lekkage langs stent in aorta beter voorspellen

In Nederland ondergaan ongeveer 2.700 mensen per jaar een operatie als gevolg van een verwijding, een aneurysma, in de buikslagader. Bij een groot deel van deze operaties brengt de chirurg via een minimaal invasieve behandeling een stent in de aorta in. Doel van deze, zogenoemde EVAR-behandeling is het verminderen van de druk op het aneurysma. Uit verschillende onderzoeken komt naar voren dat ongeveer vijf procent van de patiënten binnen vijf jaar te maken krijgen met een lekkage langs de stent. Hierbij kan het aneurysma opnieuw onder druk komen te staan en in het ergste geval scheuren. Dit kan zeer ernstige gevolgen hebben en zelfs leiden tot het overlijden van een patiënt.

Onderzoekers van het St. Antonius en de Universiteit Twente hebben een methode ontwikkeld en gepatenteerd waarmee je, op basis van bestaande beelden, beter kunt voorspellen of een patiënt risico loopt op een lekkage.

Werking

De aangebrachte stent heeft de vorm die vergelijkbaar is met een broek. Aan de bovenkant wordt deze verankerd in de aorta met weerhaakjes; aan de onderkant worden de ‘broekspijpen van de stent’ in de linker en rechter bekkenslagaders geplaatst. In het ideale geval bevindt de bovenkant van de stent zich zo dicht mogelijk onder de onderste nierslagader, zodat de stent een zo groot mogelijk contactoppervlak – en dus een optimale verbinding – heeft met het niet verwijde deel van de aorta. Bij voorkeur bevindt de stent zich ongeveer 15 millimeter boven het aneurysma. Een maand na afloop van de operatie (en vaak een jaar erna) controleren de artsen met behulp van een CT-scan of er sprake is van een lekkage, of het aneurysma kleiner is geworden en of de stent zich (nog) op de juiste plaats bevindt. “Dat is nodig", licht Schuurmann toe: “want op de stent worden, met zeker 30 miljoen hartslagen per jaar, flinke krachten uitgeoefend.”

Het is momenteel lastig om op basis van de beelden te voorspellen welke patiënten een vergroot risico op lekkage hebben. “Maar”, vertelt Schuurmann: “de beschikbare beelden bevatten veel meer informatie dan we er nu uithalen.” De onderzoekers ontwikkelden daarom software waarmee je nauwkeurig de coördinaten (de positie) van de stent, het aneurysma en de slagaders kunt bepalen. Op deze manier kun je duidelijk visualiseren hoe groot het hechtingsoppervlak van de stent en de slagaders is en of de stent ‘strak genoeg’ in de aorta zit.

Ondanks de mooie resultaten, is er volgens Schuurmann nog meer onderzoek nodig voordat de software regulier in de zorg kan worden ingezet. Zo is het systeem nog niet ‘voorspellend’ ingezet. Hij pleit dan ook voor uitgebreid vervolgonderzoek, met gegevens van een nog grotere groep patiënten.

Onderzoek

Het promotieonderzoek van Schuurmann borduurt verder op onderzoek dat hij tijdens zijn studie Technische Geneeskunde aan de Universiteit Twente is gestart. Bij zijn onderzoek, dat plaatsvond in het St. Antonius, werd hij begeleid door dr. Jean-Paul de Vries, hoofd Vaatchirurgie in het St. Antonius, en prof. dr. ir. Kees Slump van de vakgroep Robotics and Mechatronics van de Universiteit Twente. Het onderzoek is financieel mede mogelijk gemaakt door Stichting Lijf en Leven. Bij het onderzoek is nauw samengewerkt met het onderzoeksinstituut Syntactx uit New York.