Nierfalen: niet altijd is dialyse of transplantatie de beste behandeling
Artsen bespreken met patiënt wat die echt wil
De zorg ontwikkelt zich steeds verder. Nieuwe behandelingen komen beschikbaar, terwijl bestaande worden verfijnd. Daarbij rijst de vraag welke van de mogelijke behandelingen de best passende zorg is voor de patiënt. Het St. Antonius Ziekenhuis stelt de wensen en doelen van de patiënt centraal. Wat vindt de patiënt belangrijk in zijn leven, en welke behandeling past daarbij?
Zo is bij kwetsbare ouderen met een gebroken heup een operatie niet langer vanzelfsprekend maar vindt er eerst een gesprek plaats waarin patiënt en arts samen beslissen over de meest passende behandeling. Dat geldt ook voor dialyse en transplantatie bij ernstig nierfalen. Soms past terughoudendheid met deze intensieve behandelingen beter bij de situatie en de wensen van de patiënt. Onze medisch specialisten gaan daarover graag het gesprek aan met patiënten en hun naasten.
Gesprek
Tijdig in gesprek gaan over de wensen en doelen van een patiënt, al voor een aandoening acuut wordt, om samen te praten over huidige en toekomstige zorg is proactieve zorgplanning. Daarbij bespreken patiënt en arts samen wat de best passende behandelingen zijn nu en in de toekomst.
Nierfalen
Dat is bijvoorbeeld het geval bij patiënten met nierfalen. Vaak gaat hun toestand gestaag achteruit. Uiteindelijk zijn er drie opties: niertransplantatie, dialyse of conservatieve behandeling. In het verleden werd conservatieve behandeling minder vaak besproken dan nu. Tegenwoordig besteden verpleegkundigen en nefrologen, behalve aan de verschillende dialysevormen (en eventueel transplantatie) bij alle patiënten ook meer aandacht aan conservatieve behandeling.
Leefstijl
Conservatieve behandeling is er vooral op gericht achteruitgang van de nierfunctie zoveel mogelijk af te remmen, klachten te verminderen en bij complicaties zo goed mogelijk bij te sturen. Dit doen we door aanpassingen in dieet, leefstijl en medicatie. Zo kan de patiënt zo comfortabel mogelijk leven zonder dialyse. Uiteindelijk gaan de nieren wel steeds wat slechter werken en komt een patiënt te overlijden.
Drs. Liesbeth van Gils-Verrij (nefroloog): “Een dialysebehandeling heeft een flinke impact op het dagelijks leven en op de kwaliteit van leven. Patiënten moeten 2 tot 3 keer per week 4 uur lang dialyseren en zijn daarna vaak erg moe. Niet elke patiënt wil of kan dat. Daarom vinden we in het belangrijk álle behandelopties met alle patiënten meteen al te bespreken, ook conservatief behandelen. Zo geven we patiënten meer regie en maakt de patiënt zelf een bewuste keuze voor een behandeling.”
Keuzehulp
Om patiënten te helpen bij hun keuze, gebruiken we een keuzehulp. Hierin krijgt de patiënt onder andere informatie over nierfalen, een vragenlijst over wat de patiënt belangrijk vindt in zijn leven en uitgebreide informatie over de verschillende behandelopties en de voor- en nadelen hiervan.
Waarom conservatieve behandeling?
Patiënten die hiervoor kiezen, doen dit vaak omdat ze een intensieve behandeling als dialyse niet zien zitten en vinden dat dialyse meer nadelen heeft dan voordelen voor hun kwaliteit van leven. “Kwaliteit van leven is heel persoonlijk en betekent voor elke patiënt iets anders. Daarom is het zo belangrijk hierover het gesprek aan te gaan,“ aldus van Gils-Verrij.