Minder kans op doorligwonden dankzij succesvol verbetertraject
Als patiënten lang in dezelfde houding liggen, kunnen ze last krijgen van doorligwonden. Op de IC/MC is dit risico extra groot. Wond- en IC-verpleegkundige Arlette van den Elst van het St. Antonius Ziekenhuis besloot dit aan te pakken en startte er een verbetertraject. Daarmee daalde het aantal gevallen van decubitus op de IC/MC in het St. Antonius van 33% in 2016 naar minder dan 10% in 2018. Inmiddels worden haar verbeteringen ook in de rest van het ziekenhuis doorgevoerd en deelt ze haar kennis met andere ziekenhuizen.
“Vooral op de IC/MC is er een grote kans op doorligwonden, wat al binnen een paar uur kan ontstaan”, vertelt Van den Elst. “Het gaat vaak om ernstig zieke en kwetsbare patiënten, die lang op de OK hebben gelegen en na hun operatie door alle apparatuur maar moeilijk te draaien zijn. Sommige patiënten mogen bijvoorbeeld alleen op hun buik liggen en vooral dan komt decubitus veel voor.”
Doorligwonden geven niet alleen pijn en ongemak, maar patiënten moeten er ook vaak voor worden behandeld. “Dan ben je eindelijk weer thuis na een zware hartoperatie en moet je alsnog terug naar het ziekenhuis voor doorligwonden”, aldus Van den Elst. “Dit gaf mij de motivatie om een verbetertraject te starten.” Een belangrijk onderdeel van het traject is scholing. Zo vertelt Van den Elst alle leerling-verpleegkundigen die beginnen op de IC/MC over het voorkomen van decubitus en legt ze deze tips ook vast in zorgprotocollen.
“Belangrijkste tip die ik meegeef is om de patiënt elke drie uur van houding te wisselen. Ook patiënten die vanwege een lage bloeddruk moeilijk te draaien zijn. Als je deze patiënten langzaam in zo’n 5 á 10 seconden draait, lukt het vaak wel. Een andere oplossing is om niet de patiënt, maar het bed te kantelen, waardoor je ook druk verplaatst. Op deze manier is nagenoeg iedere patiënt te draaien.”
Speciale kussens
Op de Intensive Care en Medium Care van het St. Antonius worden sinds kort ook nieuwe kussens gebruikt. Zo zijn er voor patiënten die beademd worden en op hun buik moeten liggen speciale kussens die decubitus aan het gezicht voorkomen. Ook zijn er speciale kussens voor onder het onderbeen, waardoor de hak van het matras komt en daar geen kans is op doorligwondjes. Deze kussens worden inmiddels ook op andere afdelingen van het ziekenhuis gebruikt.
Van den Elst maakt elke week een ronde over de IC/MC en controleert alle patiënten op het ontwikkelen van decubitus. Sinds ze haar verbetertraject is gestart, komt ze steeds minder doorligwonden tegen. “Het is heel gaaf om te zien dat het aantal zo is gedaald. Laatst hebben we met elkaar uitgerekend dat we dankzij deze verbeteringen op de IC in een jaar tijd 300 patiënten hebben behoed voor decubitus. Heel mooi dat je op deze manier wat kunt betekenen voor patiënten die op hun kwetsbaarst zijn.”
Uitkomstprijs
Voor haar verbetertraject won Van den Elst de St. Antonius Uitkomstprijs 2019, een prijs die het ziekenhuis jaarlijks uitreikt aan het verbeterproject met de meeste impact. Ze ontving een bedrag van 1000 euro. Het geld wil ze gebruiken voor onderzoek naar het voorkomen van decubitus en het verspreiden van nog meer kussens en materiaal om decubitus te voorkomen.