Goede voorbereiding op operatie juist voor ouderen van belang
Extra screening voor oudere patiënt die geopereerd moet worden
Een darmtumor. Die moest eruit! En wanneer je dan al 85 jaar bent, is dat een hele ingreep. Truus de Bruin vond het achteraf erg meevallen. Toch vindt ze het fijn dat er in het ziekenhuis extra aandacht voor haar was. Aandacht in het kader van het AGE-programma* dat zich richt op oudere, kwetsbare patiënten en het herstel na een operatie.
“Oudere, kwetsbare patiënten lopen meer risico op een moeilijker herstel, complicaties en een mindere kwaliteit van leven na een operatie”, zegt anesthesioloog-intensivist Peter Noordzij, een van de initiatiefnemers van het AGE-programma, een nieuw behandelprogramma voor ouderen. “In onze studie, want in die fase zitten we nog, komen patiënten enkele weken voor de operatie voor een screening bij de anesthesioloog. Daar worden de kwetsbaarheden in kaart gebracht. Hoe is het met de cognitie, kracht, medicatie, zelfredzaamheid, mantelzorg? Is er een verhoogde kans op acute verwardheid na de operatie, is er voldoende spierkracht voor herstel? We willen een completer beeld van de mens achter de patiënt krijgen.”
Loop- en krachttesten
Truus de Bruin werd ook gescreend. “Ik moest allemaal spelletjes doen toen ik op het spreekuur kwam”, vertelt de Utrechtse enkele weken na haar operatie. “Het leek een beetje op de kleuterschool. Ik kreeg vragen als welke dag het was en wanneer ik jarig ben. En ik moest loop- en krachttesten doen. Volgens mij ging dat allemaal goed, ja.”
Arts-onderzoeker Lisa Verwijmeren zag Truus de Bruin in haar spreekkamer. “Mevrouw De Bruin was in een relatief goede conditie. Ik heb haar wel adviezen meegegeven op het gebied van bewegen en voeding, zodat ze zo fit mogelijk de operatie kon ondergaan. Na de operatie is er direct extra aandacht geweest van de verpleegkundigen.” Truus reageert: “Natuurlijk heb ik de adviezen netjes opgevolgd. De ademhalingsoefeningen, twee keer per dag twintig minuten lopen en oefenen met traplopen; het bevalt me zo goed dat ik dat blijf doen.”
Belangrijk onderdeel van het AGE-programma is volgens Lisa Verwijmeren de samenwerking binnen het ziekenhuis. “Deze groep patiënten wordt uitvoerig besproken in het multidisciplinair overleg, dus met de verwijzend chirurg en verpleegkundig specialist, maar ook met een in de ouderenzorg gespecialiseerd internist en een geriatrisch verpleegkundige. Daardoor is iedereen extra alert als de patiënt in het ziekenhuis wordt opgenomen.”
Kwaliteit van leven
Na de start met hartpatiënten wordt het AGE-programma inmiddels ook gebruikt voor andere, kwetsbare patiënten. Peter Noordzij: “We hebben inmiddels vijftien punten benoemd waarop de kwetsbaarheid van de patiënten helder in kaart wordt gebracht. Op dit moment zijn we in de fase dat we verbeterplannen maken als op die punten een bepaalde kwetsbaarheid wordt geconstateerd.”
Is het ook de bedoeling om met de patiënt het gesprek aan te gaan over nut en noodzaak van een eventuele operatie? Peter Noordzij: “Jazeker. Van essentieel belang is dat de patiënt zelf aangeeft wat de verwachtingen zijn na de operatie. Wat wil iemand nog doen, wat is de gewenste kwaliteit van leven? En als de uitkomst is dat een patiënt een bepaalde operatie liever niet wil, dan zullen wij dat natuurlijk respecteren. Het vergt even een andere manier van denken, maar als je de mens achter de patiënt centraal wilt stellen is dit wel een heel belangrijke ontwikkeling.”
*AGE staat voor Antonius Geriatrische risico Evaluatie