De grote belofte: operaties zonder complicaties

Operaties zonder complicaties. Dat is het motto van BIGPROMISE, het recent gelanceerde platform van anesthesioloog - intensivist Peter Noordzij en zijn collega Thijs Rettig van het Amphia Ziekenhuis in Breda. Volgens beide artsen zijn aan de hand van onder meer bloedonderzoek veel meer kwetsbaarheden bij patiënten te vinden dan nu gangbaar is. Met die kennis zijn bij zware operaties mogelijk veel complicaties te voorkomen.

Chronische ziekten

Zo blijkt volgens Noordzij meer dan de helft van de patiënten die volgens cardiologen in aanmerking komen voor een hartoperatie, bij nader onderzoek alsnog een kwetsbaarheid te hebben. Het kan gaan om spierzwakte, ondervoeding, of chronische ziekten zonder zichtbare symptomen, zoals diabetes, of nierfalen. Het opsporen van die mensen is de uitdaging. Nu vergt dat diverse uitgebreide onderzoeken, maar het moet sneller en completer kunnen, menen Noordzij en Rettig, aan de hand van biomarkers. Ze hebben er vijftig op het oog, stofjes in het bloed die verraden of de op het oog vitale patiënt toch ergens wat mankeert.

In 2020 ontstond bij Noordzij en Rettig -die zeven jaar geleden in ons ziekenhuis promoveerde- na succesvol onderzoek naar biomarkers het idee dit grootschaliger aan te pakken. Het resulteerde in BIGPROMISE, wat volgens Noordzij staat voor Biomarkers to guide perioperative management and improve outcome after high-risk surgery. Na enkele jaren voorbereiding is het platform nu officieel naar buiten getreden.

Biobank

BIGPROMISE legt een biobank aan met inmiddels materiaal en data van ruim 1200 patiënten. Dat aantal moet in 2025 opgelopen zijn tot 3000. In de verzamelde gegevens testen onderzoekers vijftig zogeheten biomarkers. Daarnaast worden andere methoden onderzocht om verborgen kwetsbaarheden op te sporen, bijvoorbeeld door met Uv-licht de veroudering van patiënten in de huid vast te stellen.

,,Het gaat erom naast de kalenderleeftijd ook de biologische leeftijd van patiënten aan te tonen en hun verborgen kwetsbaarheden te vinden”, zegt Noordzij. ‘Dit kan aanknopingspunten bieden om complicaties te voorkomen, bijvoorbeeld door het risico van de operatie aan te passen aan het herstelvermogen van de patiënt’.

Zijn er kwetsbaarheden gevonden, dan is het vaak mogelijk patiënten met voedings-en leefstijladviezen, training of medicatie beter voor te bereiden op hun ingreep. Ook kan tijdens de operatie of daarna bij de behandeling rekening gehouden worden met de kans op complicaties. En tenslotte kan de patiënt zelf een betere afweging maken over het al dan niet ondergaan van de ingreep.

BIGPROMISE is een samenwerking van het St. Antonius en het Amphia Ziekenhuis. Behalve de twee initiatiefnemers zijn er meer anesthesiologen, intensivisten, klinisch chemici en diverse arts-onderzoekers betrokken bij het project. Noordzij wil de samenwerking graag uitbreiden naar andere ziekenhuizen. Gesprekken daarover lopen o.a. met het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven.