Palliatieve zorg steeds belangrijker: ook in het St. Antonius
Er komt steeds meer aandacht voor het belang van palliatieve zorg. Vandaag (24 mei) is dan ook uitgeroepen tot Nationale dag van Aandacht voor Sterven. In het St. Antonius vinden we het bieden van goede palliatieve zorg al langer heel belangrijk. Er is een Palliatief Advies team, dat gespecialiseerd is in palliatieve zorg. Daarnaast zijn we gestart met zogeheten ACP-gesprekken bij ongeneeslijk zieke longkankerpatiënten. Tijdens zo’n gesprek vertellen patiënten over hun wensen, behoeften en wat ze wel en niet (meer) willen.
Marieke Ausems, als kaderarts Palliatieve Zorg verbonden aan het Palliatief Advies Team, dat zorgverleners ondersteunt bij het bieden van palliatieve zorg, vindt al die aandacht ‘een heel goede ontwikkeling’. “Artsen en verpleegkundigen staan vaak in eerste instantie vooral in de behandelstand. Wanneer je je bewust bent van het aanbreken van de palliatieve fase, zet je de wensen van de patiënt nog meer centraal. Misschien wil een patiënt wel geen behandeling, ziekenhuisopname of vele polibezoeken meer.”
Palliatieve zorg is overigens niet hetzelfde als terminale zorg. Palliatieve zorg wordt gegeven wanneer er geen genezing meer mogelijk is, maar kan jaren duren. We spreken pas van terminale zorg wanneer verwacht wordt dat iemand op korte termijn (3 maanden of minder) zal overlijden. “Palliatieve zorg richt zich op een zo goed mogelijke kwaliteit van leven”, vat Ausems samen.
ACP-formulier
Om met ongeneeslijk zieke patiënten in gesprek te gaan over hun wensen en behoeften, ontwikkelde Ausems samen met anderen een ACP-formulier. Zorgverleners van het St. Antonius vullen het formulier in en slaan het vervolgens op in het patiëntendossier, zodat alle betrokken zorgverleners het kunnen inzien en op de hoogte zijn van de wensen van de patiënt. Voorbeeldvragen zijn onder andere: Wat is voor u kwaliteit van leven? Wat betekent ziek zijn voor uw dagelijks leven? Waar zou u willen zijn als u stervende bent? Hoe denkt u over reanimatie?
Passende zorg
“Heel belangrijke vragen, waarmee je echt passende zorg kunt bieden. Als je bijvoorbeeld chemotherapie wil geven welke gevoelsstoornissen aan de vingers kan veroorzaken dan ga je met een fanatieke visser eerst goed in gesprek. Misschien kies je dan samen voor een ander soort chemo waardoor de patiënt zijn geliefde sport met die kleine haakjes wel kan blijven uitoefenen. Ook heb je het met elkaar over acute situaties en wat je doet als iemand op de IC of Spoedeisende Hulp terechtkomt.”
Door van tevoren in een ACP-gesprek al met elkaar gesproken te hebben over mogelijke toekomstige scenario’s weten patiënten en naasten, maar ook zorgverleners, beter wat te doen en te verwachten. Patiënten en zorgverleners zijn dan bijvoorbeeld beter voorbereid als er ineens een verslechtering voordoet en weten beter wat te doen. Patiënten waarderen de gesprekken, volgens Ausems. “Ze voelen zich gehoord en krijgen meer regie. Dat geeft rust en een gevoel van veiligheid. Daarnaast voorkomt het onnodige heropnames en behandelingen. Volgens mij is dat beter voor iedereen, maar met name voor de patiënt.”
Samen met huisartsen
Het St. Antonius Ziekenhuis is een van de eerste ziekenhuizen dat standaard deze gesprekken voert bij longkankerpatiënten in de palliatieve fase. Inmiddels worden de gesprekken ook uitgebreid naar andere afdelingen en moet het uiteindelijk de standaard worden voor álle palliatieve patiënten in het ziekenhuis. Een belangrijke wens van Ausems is dat ook huisartsen het formulier kunnen inzien en dat er uiteindelijk één gezamenlijk digitaal ACP-formulier komt.