Hartstilstand stoppen met electrode onder het borstbeen
Minder complicaties en meer mogelijkheden met kleinere defibrillator
Een slimmere plaatsing van inwendige defibrillatoren vermindert de kans op complicaties en maakt permanente hartstimulatie mogelijk. Dat blijkt uit internationaal onderzoek naar een nieuwe procedure waarbij de verbinding tussen defibrillator en het hart onder de huid wordt aangelegd en niet via de bloedbaan. Plaatsing van de elektrode onder het borstbeen maakt bovendien de pacemakerfunctie mogelijk. Deze belangrijke voordelen wegen op tegen de iets ingrijpender operatie die ervoor nodig is.
Dat blijkt uit een groot internationaal onderzoek, onder meer in het St. Antonius Ziekenhuis in Nieuwegein. De baanbrekende resultaten daarvan werden twee maanden geleden gepresenteerd tijdens het grootste cardiologencongres ter wereld in Barcelona tegelijk met publicatie in The New England Journal of Medicine. Vandaag schrijft De Volkskrant erover.
Onderzoeksleider in Nederland is Prof. dr. Lucas Boersma, cardioloog in het St. Antonius Ziekenhuis en hoogleraar hartritmestoornissen bij het Amsterdam UMC dat ook meedeed aan deze studie.
Stroomstoot
Een inwendige defibrillator (ICD) is een klein apparaatje dat onder huid geplaatst wordt en doorgaans middels een elektrode door de bloedbaan verbonden is met het hart. De ICD monitort de hartfunctie en wanneer er een gevaarlijke hartritmestoornis ontstaat, kan de ICD ingrijpen door een aantal snelle prikkels af te geven of in het uiterste geval een flinke stroomstoot te geven. Dat zal de ritmestoornis stoppen zodat de normale hartslag zich weer kan herstellen. Deze ICD-techniek bestaat al ruim 35 jaar. In Nederland wordt jaarlijks bij zo’n 6000 mensen een defibrillator geplaatst, waardoor zij toch een zo normaal mogelijk leven kunnen leiden. De voetballers Daley Blind en Christian Eriksen konden zelfs hun loopbaan als topsporter dankzij deze techniek voortzetten.
Pacemaker
De electrode die de defibrillator verbindt met het hart loopt doorgaans via een ader vanuit de schouder. Dit geeft zowel bij het inbrengen (bloeding, klaplong) als gedurende de looptijd (slijtage, infectie) echter nogal eens aanleiding tot complicaties. Zo’n 10% van de patiënten krijgt te maken met dergelijke complicaties die vaak weer leiden tot nieuwe operaties. Sinds een jaar of tien bestaat er inmiddels een alternatief, met de ontwikkeling van de subcutane (onderhuidse) ICD, waarbij de electrode onder de huid naast het borstbeen wordt geplaatst. Deze methode voorkomt de complicaties van de electrode in de bloedbaan, maar gaat ten koste van de pacemaker functie bij een te lage hartslag of als optie om een ritmestoornis te stoppen (ATP) omdat dit niet goed mogelijk is door de borstwand heen.
Maagkuiltje
Om dit probleem te overkomen is er nu een belangrijke innovatie ontwikkeld, de extravasculaire ICD (EV-ICD). De innovatie houdt in dat de electrode via een klein ingang van 3 mm bij het maagkuiltje rechtstreeks achter het borstbeen op het hart wordt geplaatst. Op die manier is hartstimulatie wel weer mogelijk, en worden zowel de complicaties van een electrode in de bloedbaan, als het verlies van de pacemakerfunctie buiten de borstkas vermeden.