Bevallingsmogelijkheden (houdingen, hulpmiddelen en soorten bevallingen)

Bevallingsfases

Een bevalling heeft 4 fases:

• Latente fase; het verstrijken van de baarmoedermond en ontsluiting tot 1-3 cm
• Ontsluitingsfase; deze fase wordt gekenmerkt door weeën die worden veroorzaakt doordat de spieren van de baarmoeder en van de buik beginnen samen te trekken om de baarmoederhals te openen en de baby door het geboortekanaal te duwen. Van 3-10 cm ontsluiting.
• Uitdrijvingsfase/eigenlijke bevalling; als de ontsluiting ongeveer 10 cm bedraagt begint de eigenlijke bevalling. Op dit moment wordt de baby geboren. Je krijgt dan persweeën. Zodra je volledige ontsluiting en persdrang hebt mag je gaan persen op instructie van de (klinisch) verloskundige en/of arts-assistent om je kindje geboren te laten worden.
• Nageboorte; in deze fase wordt de moederkoek oftewel de placenta geboren.

Tijdens de eerste 2 fases van de bevalling heeft St. Antonius Geboortezorg allerlei hulpmiddelen om je te helpen ontspannen. Zo kun je lekker in een warm bad of onder de douche om je weeën op te vangen. Maar ook de skippybal werkt ontspannend. Je kunt bovendien diverse baringshoudingen aannemen. Om je op de hoogte te brengen van de mogelijkheden binnen Geboortezorg zullen we hieronder de houdingen uiteenzetten die mogelijk zijn bij ons op de afdeling.

Bevallingshoudingen

Als zwangere, maar ook als partner, ben je misschien nieuwsgierig naar de mogelijke houdingen die er zijn om te kunnen bevallen. Wanneer je op de hoogte bent van de verschillende baringshoudingen kan je voor jezelf een keuze maken welke houding jou het beste lijkt. Dit kan natuurlijk tijdens de bevalling altijd veranderen. Aangezien je niet van tevoren weet hoe je de bevalling gaat ervaren. Elke bevalling is anders. Tijdens de bevalling kan de klinisch verloskundige en/of arts-assistent adviezen geven over verschillende houdingen die je kunt aannemen die voor jou het prettigst zijn tijdens de weeën. Uiteraard kan je eigen verloskundige dit ook doen wanneer je poliklinisch bij ons komt bevallen.

Soms kan het voorkomen dat de houding die je hebt aangenomen of de houding die je graag had willen aannemen niet mogelijk is in verband met de conditie van het kindje. Aan de hand van het CTG (hartfilmpje dat gemaakt wordt gedurende de bevalling) houden we jullie kindje goed in de gaten. Soms zien we aan de hartslag dat een bepaalde houding niet prettig is voor jullie kindje. Samen gaan we dan kijken welke houding voor jou en jullie kindje comfortabel is.

Staan

Je kan tijdens de weeën in de armen van je partner hangen. Je kan leunen op een tafel, bed, bureau of muur. Net wat er voor handen is en wat je prettig vindt. Als je staat voel je je mogelijk sterker dan als je op bed zou liggen. Je partner kan jou stabiliteit geven, zodat je je na een wee goed kan ontspannen en concentreren. Door het wiebelen en lopen kan het kindje beter indalen. Het staan kan jou ook helpen om de weeën goed op te vangen. Dit omdat de spieren in een andere positie liggen dan als je zou zitten of liggen. Ook wordt er bij het aannemen van deze houding soms minder pijn ervaren en minder gebruik gemaakt van pijnstilling. Als barende heb je ook meer controle over je lichaam dan wanneer je in bed zou liggen.

All fours houding

Deze houding houdt in dat je als barende op handen en knieën zit. De all fours houding is heel fijn als je veel last hebt van rug weeën. Je kan eventueel wat onder je knieën leggen, omdat je hier mogelijk last van krijgt. Deze houding kan als voordeel zijn dat het prettiger aanvoelt als je rug weeën hebt. De druk op de vagina is ook minder groot waardoor er minder kans is op uitscheuren. Deze houding wordt ook toegepast als blijkt dat jullie kindje blijft hangen met 1 van de schouders. De schouders vallen door de zwaartekracht gemakkelijker naar beneden achter het schaambeen vandaan.

Zijligging

Bij deze houding lig je op je linker- of rechterzij. Tijdens het persen til je met hulp je bovenste been op. Je kin breng je naar je borst.

Rugligging

Wanneer je in rugligging ligt, trek je jouw benen naar je toe en spreid je jouw benen zover mogelijk naar buiten en duw je ook de ellebogen naar buiten. Bij bekkenklachten is het aan te raden de benen niet te ver uit elkaar te trekken en de voeten op het matras te laten staan. Het hoofd wordt opgetild, maar niet op de borst gelegd. Wanneer je je kin op de borst legt, blokkeer je juist tot aan de borst en oefen je de druk vooral uit in je gezicht. Echter heb je de druk in je buik nodig. Door je hoofd wat op te tillen maak je een bollere rug. Door vervolgens een hap lucht te nemen, kun je goed de druk opvoeren naar je buik en goed gaan persen. Het advies is om je ogen open te houden tijdens het persen.

Bekijk hier nog eens de vele mogelijke houdingen. En vraag je verloskundige of onze zorgverlener gerust om advies voor of tijdens je bevalling!

Daarnaast hebben we allerlei manieren van pijnbestrijding om de pijn van je weeën te verlichten.

Pijnstilling

Het kan zo zijn dat je graag pijnstilling wilt. Bij Geboortezorg hebben we een ruggenprik waarbij het eventueel mogelijk is om onder begeleiding van een klinisch verloskundige/arts-assistent of verpleegkundige uit bed te komen. Het is heel prettig om ook uit bed te kunnen, echter doordat je minder gevoel in je benen hebt kan dit niet zonder begeleiding. De werking van de ruggenprik is hetzelfde, je dient het alleen jezelf toe door middel van een drukknop. De anesthesie komt bij jou op je kamer om de ruggenprik toe te dienen. Je bent tijdelijk aangesloten aan extra bewaking om jou ook goed in de gaten te houden. Wanneer je hiervoor kiest en de medische situatie het toelaat, wordt alles op dat moment aan je uitgelegd. 

Remifentanil is ook beschikbaar op onze afdeling. Dit is een pijnstilling via het infuus. De klinisch verloskundige en/of arts-assistent blijft wat langer op je kamer om te zien of je geen reactie krijgt op de medicatie en of het goed blijft gaan met jullie kindje. Remifentanil kan je ook zelf toedienen middels een drukknop. Dit medicijn wordt vaak geadviseerd bij ongeveer 6-7cm ontsluiting omdat Remifentanil ongeveer 3 à 4 uur werkt. Daarna raakt je lichaam er gewend aan en werkt het niet meer optimaal. Dus wanneer de klinisch verloskundige of de arts-assistent denkt dat je binnen 3 à 4 uur gaat bevallen kan dit een optie zijn.

Alle pijnmedicatie gaat in overleg en je dient zelf aan te geven indien je pijnstilling zou willen. Dit kan op elk moment in de bevalling. Tijdens de pijnstilling is het altijd mogelijk om een andere houding aan te nemen. Mits dit verantwoord is voor jou en jullie kindje. Daarom blijft de CTG altijd aan gedurende de bevalling. De klinisch verloskundige en of arts-assistent houden het CTG goed in de gaten samen met de verpleegkundige.

Je kunt bij ons in bed, in bad of op een baarkruk bevallen.

Baarkruk

De baarkruk heeft een opening aan de voorkant waar je op kan zitten om op te persen. Vanwege de verticale houding die je aanneemt doet de zwaartekracht zijn werk. De baby kan dan op deze manier makkelijker het baringskanaal passeren. Ook is de druk in de baarmoeder meer aanwezig waardoor er krachtigere weeën zijn.

Badbevalling

Een badbevalling is een bevalling die gedeeltelijk of helemaal in een bad met warm water plaatsvindt. Al tijdens de ontsluitingsfase kun je in het warme water gaan zitten. Het opvangen van de weeën in bad vinden de meeste barende vrouwen fijn. Het warme badwater zorgt ervoor dat je ontspant en de steeds sterker wordende ontsluitingsweeën goed kan opvangen. Het bevordert de weeën én heeft een natuurlijk pijnstillend effect.Tussendoor kun je ontspannen om weer op krachten te komen voor de geboorte van de baby. Tijdens de bevalling kan de (klinisch) verloskundige/arts-assistent je adviseren om gebruik te maken van het zachte, ontspannende en verwarmende effect van warm water. Wanneer je als zwangere last hebt van rugklachten, bekkeninstabiliteit en/of andere lichamelijke klachten wordt in bad bevallen aangeraden. Het water geeft je het gevoel dat je gewichtloos bent. De overgang van de geboorte van je kind gaat ook geleidelijke en je kan allerlei verschillende houdingen aannemen. 

Bij Geboortezorg hebben we een aantal speciale bevalbaden beschikbaar.  Je mag ook een gehuurd bevalbad meenemen wanneer je bij ons komt bevallen. Bespreek je wens voor een badbevalling al vooraf met je zorgverlener. Dit kan ook in het geval van een bevalling bij ons met je eigen verloskundige. Het kan voorkomen dat er medisch gezien (bijvoorbeeld in geval van een ruggenprik) geen mogelijkheid is om de baby in bad geboren te laten worden. Tijdens de ontsluitingsfase kun je echter vaak wel gebruik maken van het bad.. Dit zal de klinisch verloskundige en/of arts-assistent altijd met je bespreken op dat moment. Dit geldt ook voor de bevalling in geval van een tweeling: ontspannen en de weeën opvangen in bad is vaak mogelijk, de eigenlijke bevalling van de tweeling niet.
We kunnen helaas ook niet altijd garanderen dat ons bevalbad beschikbaar is op het moment dat je komt bevallen.

Skippybal

Een skippybal of ook wel een geboortebal genoemd wordt vaak gebruikt tijdens de ontsluitingsfase. Je kunt op de bal hangen en zitten. Doordat de bal rond is beweegt hij altijd een beetje waardoor het wiebelen de ontsluiting bevorderd en ontspanning geeft, vooral in de onderrug. De bal moet alleen niet te hard opgeblazen zijn. Door het bewegen maak je ruimte voor je kindje.

Als er hulp nodig is bij je bevalling

De meeste baby’s worden op de natuurlijke manier geboren, zonder kunstgrepen. Echter als de bevalling niet vordert heeft de verloskundige of gynaecoloog allerlei methoden en hulpmiddelen om je te helpen je baby geboren te laten worden. Zo kan de bevalling worden ingeleid (met infuus) of kunnen er kunstgrepen worden toegepast, zoals inknippen of een vacuüm en/of tangverlossing. Ook een keizersnede behoort tot de mogelijkheden.

Gerelateerde informatie

• Pijnbestrijding
• Inleiding van een bevalling
• Kunstverlossing
• Keizersnede (sectio caesarea)
• Folder: De Verloskundige ‘Welke houding past bij jou?‘

Bekijk ook de filmpjes over het 'inleiden van de bevalling' en 'de mogelijkheden als je 41 weken zwanger bent' op de website van deGynaecoloog.

Geboortefotografie

De geboorte van jullie kindje is een heel bijzonder moment dat je waarschijnlijk vast wil (laten) leggen op beeld. Daar willen wij graag aan meewerken. Je kunt zelf een geboortefotograaf regelen en deze zijn welkom bij ons. Tijdens een geboortereportage worden bijzondere momenten, ook al zijn ze onvergetelijk, op respectvolle en smaakvolle wijze vastgelegd en wordt het verhaal verteld van de geboorte van jullie kindje(s). De partner heeft dan de handen vrij om de moeder volledig te steunen. Alle emoties, eerste reacties, belevenissen die worden beleefd in een roes etc. worden vastgelegd voor altijd. Ook als je bevalling anders verloopt dan gehoopt, is het goed voor de verwerking dat je bepaalde beelden later terug kunt (blijven) zien. Lees hier een mooi artikel over waarom geboortefotografie zo'n meerwaarde kan zijn.

Voorop staat uiteraard dat de bevalling veilig verloopt en privacy wordt gerespecteerd. Het is daarom belangrijk dat iedereen zich houdt aan afspraken rondom de hygiëne, veiligheid en privacy voor zowel jullie, jullie kindjes als onze zorgverleners. 

 Huisregels rondom beeldopnames van de geboorte

Daarom hebben we binnen het St. Antonius Ziekenhuis enkele huisregels opgesteld:

• de partner of een vertrouwenspersoon van de aanstaande moeder mag foto/filmbeelden maken bij de geboorte en krijgt hiervoor eventueel instructie door een medewerkers van het ziekenhuis.
• een professionele fotograaf mag foto’s maken (geen film) bij de geboorte, mits:
  • de fotograaf als zodanig staat geregistreerd bij de Kamer van Koophandel;
  • de geboortefotograaf zal te allen tijde alle aanwijzingen en instructies van het aanwezige personeel opvolgen;
  • de fotograaf voert zijn werkzaamheden altijd in opdracht van een patiënt uit en zal het ziekenhuis tijdig informeren over de planning van de activiteiten;
  • de geboortefotograaf zal privacy van personeel van het ziekenhuis, andere patiënten en derden, altijd respecteren;
  • geboortefotograaf zal geen personeel fotograferen zonder toestemming en geen medische handelingen fotograferen;
  • de fotograaf gebruikt in geen geval een flits of ander extra licht tijdens de reportage;
  • men werkt volgens eigen kennis, kunde en inzicht en in de stijl waarin fotograaf gebruikelijk werkt;
  • de geboortefotograaf werkt zo veel mogelijk vanuit de achtergrond;
  • men zal nimmer het werk van personeel van het ziekenhuis beletten of bemoeilijken;
  • de fotograaf zal diens werkwijze aanpassen, wanneer het ziekenhuis of diens personeel daartoe aanwijzingen geven;
  • de geboortefotograaf zal in geval van een spoedsectio (‘code rood’) indien instructie volgt, de werkzaamheden staken en op een later moment, in overleg met de zorgverlener en patiënt, weer de werkzaamheden oppakken.
  • de geboortefotograaf zal niet opzichtig met camera en andere apparatuur of met promotie-uitingen over de OK en bij St. Antonius Geboortezorg lopen.

Diverse erkende geboortefotografen hebben al prachtige reportages bij ons gemaakt.  Onderstaande foto is gemaakt door geboortefotograaf Eva Thomassen