Diagnose borstkanker

Normale cellen in borstklierweefsel

Bij een afwijkende celdeling ontstaat er een opeenhoping van zeer veel cellen. We noemen dit een gezwel, oftewel een tumor. Er zijn goedaardige en kwaadaardige tumoren.

Goedaardige tumor

Een goedaardige tumor is een opeenhoping van veel cellen die vaak goed begrensd is. De cellen groeien niet in de omliggende weefsels. Een goedaardige tumor is daardoor bijna nooit gevaarlijk. Wel kan een goedaardig gezwel door druk op normaal weefsel problemen en/of klachten veroorzaken.

Kwaadaardige tumor

Ook bij een kwaadaardige tumor (carcinoom) is er sprake van een niet te stoppen afwijkende celdeling. Maar anders dan een goedaardige tumor kan een kwaadaardige tumor wél in andere weefsels groeien en daar schade aanrichten. We noemen dit invasieve groei (zie afbeelding).

Borstklierweefsel met borstkanker (invasieve groei)

Cellen van een kwaadaardige tumor kunnen losraken en zich via de bloedvaten en/of lymfebanen verspreiden naar andere delen van het lichaam. Daar kunnen ze uitgroeien tot nieuwe tumoren, die organen en weefsels beschadigen. We noemen dit uitzaaiingen (metastasen). Het is niet zo dat kwaadaardige tumoren altijd uitzaaien.

Soorten

Een gezonde borst bestaat uit vet, bindweefsel en melkklierweefsel met melkgangen. De melkgangen monden uit in de tepel. Het meeste klierweefsel zit aan de buiten- en bovenkant van de borst en loopt soms helemaal door tot in de oksel. Klierweefsel voelt enigszins hobbelig aan.

Er zijn verschillende vormen van borstkanker:

• borstkanker die ontstaat in de melkgangen (ductaal carcinoom) waarbij vaak een duidelijke knobbel ontstaat: deze vorm van borstkanker komt het meeste voor;
• borstkanker die ontstaat in de melkklieren (lobulair carcinoom) waarbij de kankercellen vaak sprieterig door de borst groeien.

Deze verschillende vormen van borstkanker zeggen niets over de mate van kwaadaardigheid.

Een borstkankergezwel groeit meestal door in de borstweefsels rond de melkgangen en melkklieren.

Zeldzame vormen van borstkanker

Er zijn ook nog andere vormen van borstkanker, maar deze komen bijna nooit voor. Meer informatie over zeldzame vormen van borstkanker vindt u op de website kanker.nl.

Oorzaken

Ondanks veel wetenschappelijk onderzoek is het nog niet duidelijk waardoor borstkanker ontstaat. Wel is bekend dat ongeveer 5 tot 10% van de gevallen van borstkanker en eierstokkanker veroorzaakt wordt door een erfelijke aanleg. Deze aanleg wordt deels veroorzaakt door een mutatie in het BRCA1-, BRCA2-, CHECK2- en PALB2-gen. Dit gen kan van een van de ouders overgeërfd worden.

Mogelijke risicofactoren

Er zijn wel een aantal risicofactoren bekend waarvan wordt vermoed dat ze mogelijk invloed hebben op het ontwikkelen van borstkanker. Onder andere:

• erfelijkheid;
• vroege start van de menstruatie en een late overgang;
• overgewicht;
• voeding;
• straling;
• kinderloosheid of late geboorte van het eerste kind (na het 35e levensjaar).

Ook vrouwen die al eerder borstkanker hebben gehad, hebben een licht verhoogd risico.

Borstkanker en hormoongebruik

Heeft u hormoongevoelige borstkanker? En gebruikt u de anticonceptiepil, hormonen tegen overgangsklachten (bijvoorbeeld Famosan® of Ymea®), nog andere hormonen, of een mirena-spiraaltje? Dan adviseren we u hiermee te stoppen. Er bestaat namelijk een verband tussen hormoongebruik en het ontstaan van borstkanker. Welk verband precies, is nog niet duidelijk.

Lymfeklieren

Verspreid door heel het lichaam zitten lymfeklieren. Dit wordt het lymfestelsel genoemd. De lymfeklieren komen samen in lymfeklierstations in de oksels, hals, rond het borstbeen, in de buik en in de liezen. In de lymfeklieren worden ziekteverwekkers onschadelijk gemaakt, vooral bacteriën en virussen. Lymfeklieren zijn dus belangrijk voor ons afweersysteem.

Uitzaaiingen via lymfevaten

Losgeraakte kankercellen kunnen via de lymfevaten naar de lymfeklieren uitzaaien. Bij borstkanker is bekend dat de uitzaaiingen als eerste in de lymfeklieren in de oksel terechtkomen. Dit gebeurt bij ongeveer 25% van alle patiënten. Een van deze klieren in de oksel is de zogenoemde schildwachtklier (poortwachtersklier of sentinel node). Dit is de klier die als eerste het lymfevocht met losse kankercellen opvangt. Bij een klein percentage van de patiënten zit de schildwachtklier achter het borstbeen.

Uitzaaiingen via bloedvaten

Losse kankercellen kunnen zich ook via de bloedvaten verspreiden. Ze kunnen dan bijna overal in het lichaam terechtkomen. Bij borstkanker komen de cellen dan meestal in de botten terecht. Of in de lever, longen en hersenen. Maar dit komt minder vaak voor.

Prognose

Het is niet mogelijk om de kans op genezing, oftewel de prognose, voor elke patiënt precies te berekenen. Een inschatting is wel mogelijk. In het algemeen geldt dat borstkanker goed te genezen is. U krijgt hier van uw behandelaar uitleg over. Gemiddeld is 87% van de borstkankerpatiënten 5 jaar na de diagnose nog in leven.